Inta aan ka aqaan Axmed Shiikh Maxamuud Amoore

Axmed Shiikh Maxamuud (Amoore)

Axmed Shiikh Maxamuud oo saddex jeer Wasiir ka noqday Soomaaliya ayaa caawa ku geeriyooday Isbitaalka Erdoğan ee loo aqoon jiray Digfeer ee Muqdisho. Allah ha u naxariisto. Axmed inta aan ka aqaannay ayaan sadarradan kugula wadaagayaa.

Axmed Shiikh Maxamuud oo loo yiqiin Amoore wuxuu ahaa nin asluub badan oo dadku ka nabad galo af iyo addinba. Wuxuuna ahaa nin akhyaar ah oo dad la socod wanaagsan, khibrad badan ka helay nolosha, wax bartay, dalkana u soo shaqeeyay, waliba xilliyo adag oo uu khatar u bareeray.

Axmed wuxuu ku dhashay Ceel Buur 1944.

Wuxuu shaqo ku billaabay in uu tolo harqaan. Ceel Buur iyo ka dib Xamar, isaga oo waxbarashadiisana wata.

Qalinjebintiisa ka dibna wuxuu noqday Macallin.

Mcallinnimo dabadeed Ganacsi ayuu u wareegay. Siddetamaadkii wuxuu lahaa Tukaammo mid ku yaallay Waddada Soddonka, ka soo horjeedka Hotel Towfiiq. Midka kale wuxuu saarnaa waddada Maka, meel aan ka fogeyn isgoyska Dabka, garabkana ku haya Hotel Buraaqo oo uu isagu lahaa.

Manifetso

Wuxuu ka mid ahaa waxgaradkii 114-ka mas’uul ahaa ee ku dhiirraday in ay 15-kii Meey 1990 saxiixaan dhambaalkii loo bixiyay Manifesto.

Raggaas oo isugu jiray siyaasiyiin hore, aqoonyahanno, ganacsato waaweyn iyo qaar intaba wada ah, waxay Madaxweyne Maxamed Siyaad ugu baaqeen in dalka la nabadeeyo laguna soo celiyo Dumiqraaddiyad.

Beryahaas oo aan  howlo samafal si joogta ah ugu tegi jiray Berbera iyo magaalooyin kale oo woqooyiga ah, oo markaa ay colaad ba’ani ka taagnayd, waxaan xusuustaa Axmed in uu aad iiga wareysan jiray xaaladda nolosha iyo amni ee Woqooyiga.

Axmed oo ay dhalyo dhow naga dhaxeyso, waxay sheekadeenna Woqooyigu ay ii horseedday kalsooni hor leh iyo in aan ka sheekeysanno amni, siyaasad heer Qaran ah iyo Diblomaasiyad.

Waxaa jiray dhaqdhaqaaqyo qaarkood doblimaasi ahaa oo la isku dayay in Mucaaradka Maanifeesto, Jabhadaha hubeysan oo ay SNM ku jirto iyo Dowladdu ay gaaraan heshiis xabbad joojin ah, lana dhiso Dowlad wadaag ah oo intuba ay ku jiraan. Waxaa la doonayay in taas loogu gogol xaaro in Madaxweynuhu uu xilka ka dego.

Fikradihiisa iyo walaaca uu ka qabay khatarta ka imaan karta dagaalku waxay ka mid ahaayeen sheekooyinkii iigu horreeyay ee aan la yeesho mas’uul bartanka uga jira siyaasad mucaarad ah oo jabhad ka-warqab-ah iyo diblomaasiyad.

Xilligaa ka hor, rag aan qaraaba nahay oo isaga qaar wada dhasheen, qaarna ay ilma adeer ahaayeen waxay ka mid ahaayeen ragga aan dhegeysan jiray sheekadooda. Nolol maalmeedka ka sokow waxay ka doodi jireen diin, qaanuunka iyo shareecada, anshaxa qoyska iyo midka shaqo, falsafad, taariikh, siyaasad, cilmu nafsi, dhaqaale iyo nolosha dalal kale oo ay qaarkood wax ku soo barteen ama ay shir u tageen.

Haba u kala badnaadeen ka soo qeyb galka laakiin waxay qaarkood joogto ugu kulmi jireen Africafe, Baar Ayaan iyo goobo kale oo ganacsi.  

Raggaas waxaa ka mid ahaa Cabdi–Xaashi Macallin Cabdullle, Cusmaan–Gaacuur, Maxamed Shahaad, Cabdiriin Qeylshe, Siciid Qooryare, Axmed-Nuur Macallin, Xasan-Diritoor, Cabdi–Door, Wasiiqo iyo saaxiibkeeygii weynaa Cali–Muddiir.

Xataa berigii aan Raadiyaha ku cusbaa usbuucii dhowr jeer ayaan is arki jirnay qaar ka mid ah raggaas oo wada jooga. Waxaan qaarkood ka heli jiray falcelin barnaamijyada iyo wararka aan sii daayay ama maqaallada aan ku qoray wargeyska.

Mararka qaarna waxaan ka heli jiray ra’yi igu dhaliya su’aalo, mararka qaarna qayb ka noqda amaba sabab u noqda curinta soo saaris mowduuc saxaafadeed.

Waxay saaxiibbo dhow ahaayeen Maalqabeenkii da’da yaraa, aragtidana fogaa ee Xaashi Weheliye Maalin oo ay ka wada tirsanayeen raggii saxiixay Manifesto.

Wasiir

Axmed Shiikh Maxamuud wuxuu Wasiir ka noqday Dowladdii ugu horreysay ee la dhisay markii ay burburtay Dowladdii uu Hoggaaminayay Maxamed Siyaad iyo tii ku xogtayba.

Dowladdaas, Cali Mahdi Maxamed ayaa Madaxweyne ka ahaa, Cumar Carte Qaalib-na Ra’iisal Wasaare.

Xogtaas waxaan ku helay Roma oo aan markaa joogay. Telefoonnadu waa ay go’een intii uu dagaalka Dowladda lagu riday ka socday Muqdisho, dibna looma soo celin. Boosto ma shaqeyso. Dayaaradana ma yimaadaan dalka.

Waxaan u maleynayaa in ay ahayd bishii Februray 1991 mar aan tegey Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Talyaaniga oo loo yaqaan Farnesina. Mas’uulkii aan la kulmay oo bargarasho yari naga dhexeysay waxay ii sheegtay in ay iyadu hoggaamin doonto wafdi Talyaani ah oo berri tegaya. Xaggee u socdaan? Muqdisho.

Waxaan u sheegay in aanan ka warqabin reerkeygu in uu dagaalka ka badbaaday iyo in kale. Sidaa darteed waxaan ka codsaday in ay waraaq iga qaaddo jawaabna ii keento. Waxay ii sheegtay in ay Xamar joogeyso saacado kooban.

In yar markii aan fekeray, waxaan weydiiyay cidda ay la kulmeyso. Waxayna iigu jawaabtay Dowladda.

Paris, 1991 Amoore (bidix).

Waxaan markaa goostay in aan waraaqda ku hagaajiyo Wasiirka. Kagana dalbo in xaaladda qoyskeyga uu ii soo sheego uuna waraaq iigu soo dhiibo isla qofka u keenay waraaqdeyda.

Iyadana waxaan ku adkeeyay marka ay tagtaba in ay weydiisato in Wasiirkaa ay aragto, marka ay isaga waraaqda u dhiibeysana ay ka dalabto in ay dooneyso in ay isla hadda jawaabta ka qaaddo.

Laba maalmood ka dib, markii uu wafdigu soo laabtay ee aan Telefoon kula hadlay, waxay ii sheegtay in ay waraaq iiga siddo Wasiirka.

Xaashidaas inta aan furayay iyo inta aan akhrinayayba gacmaha ayaa i gariirayay. Taagni ayaan ku akhriyay Xafiiska dhexdiisa. Sadar kasta marka aan akhrinayo waxay indhaheygu u sii boodayeen oo ay eegayeen laba iyo saddaxda sadar ee ka hooseeya aniga oo ka goobaya magaca qof dhintay, la waayay ama badbaaday.

Xaashida aan dhakhsaha u helay xilli ay adkayd in Muqdisho war laga helo, iina sheegtay in qoyseygu uu ka badbaaday dagaalka Xamar ka dhacay, waxay ku qornayd gacanta. Weli waxay hadda 2020 ku jirtaa keydkeyga.

Bilo kooban ka dib, Wasiir Axmed Shiikh Maxamuud, waxaan ku soo dhoweeyay Roma, isaga oo ah Wasiirka Tacliinta Sare oo ka yimid Paris. Halkaas oo uu shir kula yeeshay UNESCO iyo Dowladda Faransiiska.

Axmed Shiikh Maxamuud wuxuu ka mid ahaa Soomaalidii ka qeyb qaadatay in uu najaxo shirkii Carta ee sannadkii 2000 lagu dhisay Dowlad Soomaaliyeed. Toban sano oo Dowlad la’aan ah ka dib ayay ahayd.

Axmed - Amoore mar kale ayuu Wasiir noqday sannadkii 2000. Waa Dowladdii uu Madaxweynaha ka ahaa Cabdiqaasim Salaad Xasan ee Ra’iisal Wasaare Cali Khaliif Galaydh.

Sawirkii ugu dambeeyay

Ka dib markii Hoggaamiye Kooxeedyada oo markii hore qaaddacay shirka Carta, qaarkood ay Dowladdu wadahadal la gashay, Axmed waa uu ka degey xilka, si uu Dowladda ugu biiro Maxamed Qanyare Afrax, oo ay isku kursi ahaayeen.

Labadada Allah ha u naxariisto. 

Axmed Shiikh Maxamuud, isaga oo xanuunsan ayaan gurigiisa ku booqday bishii Febraayo ee sannadkaan. Aad ayaan u naxay marka uu i aqoon waayay.

Safar Turkiga ah oo caafimaad ayaa loo diyaariyay, laakiin iyada oo wax walba ay u dhan yihiin isaga iyo laba gabdhood oo uu dhalay oo qaadi lahaa, ayaa isu socodka la xannibay oo ay dayaaradihii joojiyeen duullimaadka.

Allah ha ugu bishaareeyo Jannada.